Η επίδραση του Facebook στην Εκπαίδευση - Εισαγωγή και Έρευνα

Στη σημερινή κοινωνία που ζούμε, στην απαρχή του εικοστού πρώτου αιώνα κυριαρχεί έντονα το τεχνολογικό στοιχείο.  Αυτό ο αιώνας θα μπορούσε εύκολα να χαρακτηριστεί ως τεχνολογικός αιώνας μιας και τα νέα δεδομένα μαρτυρούν αύξηση της χρήσης του ηλεκτρονικού υπολογιστή, του Διαδικτύου και κατ’ επέκταση των κοινωνικών δικτύων. Κι αυτό γιατί η επισκεψιμότητα των κοινωνικών δικτύων και η συμμετοχή σε αυτά, τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε ελληνικό επίπεδο εκφράζεται ιδιαίτερα υψηλή. Η έμφυτη ανάγκη επικοινωνίας του ανθρώπου έχει καταστήσει τα κοινωνικά δίκτυα όπως το Facebook, το twitter, instagram και άλλα “social networking sites”, ιδιαίτερα δημοφιλή στο ευρύ κοινό, με αποτέλεσμα η ανάπτυξη αυτών των δικτύων να μεγαλώνει μέρα με την μέρα, ακολουθώντας τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Το Internet τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργήσει ένα περιβάλλον αυξημένης κοινωνικής αλληλεπίδρασης, όπου οι χρήστες έχουν την δυνατότητα να συνεργάζονται, να επικοινωνούν και να χρησιμοποιούν υπηρεσίες ελεύθερα.

Για να μπορέσουμε να κρίνουμε τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία του Facebook συγκεκριμένα, θα πρέπει να ασχοληθούμε και να αναζητήσουμε στοιχεία που να αναδεικνύουν το Facebook ως εκπαιδευτικό εργαλείο. Η έρευνα η οποία πραγματοποιήθηκε στηρίχθηκε σε ένα μοντέλο αποτελούμενο από τρεις λανθάνουσες μεταβλητές και έντεκα μη λανθάνουσες μεταβλητές. Αναλυτικότερα:

Η Έρευνα

1.       Έγκριση – υιοθέτηση του Facebook

Είναι μία από τις τρεις λανθάνουσες μεταβλητές, στην οποία στηρίχθηκε η έρευνα, και εξηγείται από πέντε εμπειρικές μεταβλητές, την χρησιμότητα, την ευκολία χρήσης, την κοινωνική επιρροή, την διευκόλυνση των όρων και την κοινωνικοποίηση.

a)      Χρησιμότητα: Ο παράγοντας χρησιμότητα αποτελεί ένα σημαντικό προγνωστικό παράγοντα αποδοχής και διάδοσης ενός συστήματος. Το Facebook προσφέρει διάφορες ευκαιρίες, μεταξύ των οποίων η επικοινωνία, η συνεργασία, η ανταλλαγή πληροφοριών και η απόλαυση, στοιχεία τα οποία προτείνονται ως σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την υιοθέτηση του Facebook.

b)      Ευκολία στην χρήση: Ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει την υιοθέτηση και την έγκριση του Facebook είναι ο συνδυασμός των τεχνικών δεξιοτήτων του χρήστη και οι ικανότητες του  στην διαχείριση των χαρακτηριστικών του Facebook, όπως των φωτογραφιών και άλλων αρχείων στην μεταφόρτωση και τη λήψη, της επεξεργασίας του προφίλ.

c)       Κοινωνική επιρροή: Η κοινωνική επιρροή ορίζεται ως η αντίληψη ενός προσώπου για το πώς θα αντιδράσουν άλλα πρόσωπα μετά την συμμετοχή του στο νέο κοινωνικό περιβάλλον του Facebook.

d)      Διευκόλυνση συνθηκών – όρων: Η δυνατότητα πρόσβασης σε υπηρεσίες υποστήριξης  που διευκολύνουν ενώ διαχειρίζεται από μόνος του τις δραστηριότητες του Facebook.

e)      Κοινωνικοποίηση: Η κοινωνικοποίηση θεωρείται ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες των κινήτρων του ατόμου για συμμετοχή σε εικονικές κοινότητες.

2.       Σκοποί χρήσης του Facebook

Οι στόχοι χρήσης του Facebook  κινούνται κάτω από τρεις κατηγορίες: τις κοινωνικές σχέσεις, τις δραστηριότητες που σχετίζονται με την εργασία και τις καθημερινές δραστηριότητες.

a)      Κοινωνικές εργασίες: Κοινωνικές σχέσεις αποτελούν μια σημαντική διάσταση του Facebook και μπορεί να περιλαμβάνει κάνουν νέους φίλους, η διατήρηση των υφισταμένων και επικοινωνία μαζί τους. Αυτές οι κοινωνικές ομάδες περιλαμβάνουν τους γείτονες, μέλη της οικογένειας, των ομάδων και άλλα άτομα που μοιράζονται κοινά ενδιαφέροντα.

b)      Επαγγελματικοί σκοποί: Οι χρήστες χρησιμοποιούν το Facebook και για επαγγελματικούς σκοπούς. Η επαγγελματική χρήση περιλαμβάνει  την πρόσβαση στην πληροφορία, υποστηρίζοντας την εργασία τους η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη με τη χρήση online και offline λειτουργιών, την κατανομή έργων, των υλικών, των διαθέσιμων πόρων, την εργασία ή τις ιδέες.

c)       Καθημερινή δραστηριότητα: Οι καθημερινές δραστηριότητες στο Facebook μπορεί να περιλαμβάνουν σπατάλη χρόνου, τήρηση και ενημέρωση για το τι συμβαίνει γύρω από τους κοινωνικούς κύκλους κάποιου, να διασκεδάζουν, παίζοντας παιχνίδια ή να πηγαίνουν να συναντήσουν ομάδες.

3.       Εκπαιδευτική χρήση του Facebook

Το Facebook θεωρείται ως ένα ευνοϊκό εκπαιδευτικό εργαλείο, λόγω της δομής και των διαφόρων υπηρεσιών κοινής ωφελείας. Από την άλλη πλευρά, πώς και για το ποιους σκοπούς αυτά τα εργαλεία θα χρησιμοποιηθούν σε εκπαιδευτικά πλαίσια αναμένει ακόμη το ενδιαφέρον των ερευνητών. Σε σχετικές μελέτες υποστηρίζεται ότι το Facebook και άλλα κοινωνικά δίκτυα διευκολύνουν την άτυπη μάθηση, λόγω του ενεργού ρόλου τους στην καθημερινή ζωή των μελών. Το κοινωνικό δίκτυο υποστηρίζει τη συνεργατική μάθηση, τα άτομα καλλιεργούν την κριτική σκέψη και ενισχύεται η επικοινωνία και ο γραπτός λόγος. Επιστήμονες ισχυρίζονται ότι τα κοινωνικά δίκτυα είναι παιδαγωγικά εργαλεία, γιατί οι άνθρωποι μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν για συνδεσιμότητα και κοινωνική στήριξη, συνεργατική ανακάλυψη και ανταλλαγή πληροφοριών, δημιουργία περιεχομένου, γνώση, συσσώρευση πληροφοριών και τροποποίηση. Σε αυτή τη μελέτη, η εκπαιδευτική χρήση του Facebook εξετάζεται κάτω από τρία θέματα, την επικοινωνία, την συνεργασία και την ανταλλαγή υλικού.

a)       Επικοινωνία: Η εκπαιδευτική χρήση του Facebook για επικοινωνία συνίστανται σε δραστηριότητες, όπως η δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ των μαθητών και τους εκπαιδευτές, διευκολύνοντας την συζήτηση στην τάξη, μετά τις ανακοινώσεις για μαθήματα και την ενημέρωση σχετικά με τους πόρους και τις συνδέσεις που σχετίζονται με τα μαθήματα.

b)      Συνεργασία: Το Facebook παρέχει ευκαιρίες στα μέλη να συμμετάσχουν σε νέα δίκτυα, γεγονός το οποίο ανοίγει χώρους για τη συνεργατική μάθηση (Selwyn, 2007b). Οι άνθρωποι μπορούν να ανταλλάξουν ιδέες, να ανταλλάσσουν πληροφορίες και να συνεργάζονται με όποιους έχουν κοινά συμφέροντα, τις ιδέες και τις ανάγκες. Η εκπαιδευτική χρήση του Facebook για συνεργασία συνίστανται σε δραστηριότητες, όπως είναι τα άτομα να συμμετέχουν σε ακαδημαϊκές ομάδες που σχετίζονται με τα σχολεία, τα τμήματά τους ή τάξεις και να δημιουργούν τα έργα της ομάδας με την ανταλλαγή σχεδίων και ιδεών.

c)       Ανταλλαγή υλικού: Καθώς οι άνθρωποι μπορούν να ανταλλάσσουν ιδέες και πληροφορίες στο Facebook, μπορούν επίσης να μοιραστούν τους πόρους, τα υλικά τους, σχέδια και έγγραφα. Με τις δυνατότητες, όπως η μεταφόρτωση βίντεο και φωτογραφιών, και προσθέτοντας και ακολουθώντας τους συνδέσμους σε εξωτερικές πηγές ή σελίδες, παρέχει στους χρήστες του Facebook οπτικά υλικά και πόρους. Η εκπαιδευτική χρήση του Facebook για κοινή χρήση των πόρων και του υλικού αποτελείται από δραστηριότητες, όπως ανταλλαγή πολυμέσων, βίντεο, ακουστικού υλικού και άλλων.

Σχετικά με την Ταυτότητα της Έρευνας καθώς και τη Μέθοδο Έρευνας μπορεί κάποιος να ενημερωθεί στο σχετικό blog :

http://bessiou22.blogspot.gr/

από το οποίο και αντλήθηκαν αρκετές πληροφορίες του παρόντος άρθρου.