Τα θετικά και τα Αρνητικά του Facebook στην Εκπαιδευτική Διαδικασία

Θετικά του Facebook

1.       Ομάδες Χρηστών με Κοινά Γνωρίσματα: Το Facebook έχει συμβάλλει θετικά στην ζωή του ανθρώπου, καθώς έχουν δημιουργηθεί ομάδες χρηστών μέσω του διαδικτύου με συγκεκριμένους στόχους. Κοινός στόχος όλων είναι η γνωριμία ατόμων με κοινά ενδιαφέροντα, απόψεις καθώς και ιδέες. Άνθρωποι από όλο τον κόσμο έρχονται σε επαφή με άλλους χρήστες, μαθαίνουν για την ζωή τους, γίνονται φίλοι (στο διαδίκτυο), όμως μπορούν να αναπτυχθούν και φιλίες στην πραγματικότητα (εκτός διαδικτύου).

2.       Συμμετοχή μαθητών σε δικτυακές ομάδες με συμμαθητές: το Facebook μπορεί να λειτουργήσει θετικά και στην κινητοποίηση και ενεργή συμμετοχή των μαθητών, οι οποίοι αρχικά έχουν ενταχθεί σε δικτυακές ομάδες για να υποστηρίξουν τους συμμαθητές τους σε διάφορα project σχολικά που έχουν αναλάβει.

3.       Κοινωνικοποίηση των «κλειστών» μαθητών: βοηθά τους μαθητές που δεν είναι ιδιαίτερα κοινωνικοί αποβάλλοντας το φόβο, την ντροπή, το άγχος και δίνει αυτοπεποίθηση στην γνωριμία τους και το άνοιγμά τους με άλλους συμμαθητές, κυρίως διότι είναι απρόσωπο.

4.       Διασκεδάζει και Ψυχαγωγεί: το Facebook αποτελεί μέσο διασκέδασης και ψυχαγωγίας καθώς οι μαθητές ανταλλάσσουν απόψεις μεταξύ τους, μαθαίνουν για τις διάφορες κοινωνικές-πολιτιστικές εκδηλώσεις, βλέπουν φωτογραφίες που έχουν δημοσιευτεί. Διαθέτει παιχνίδια που μπορούν να περνούν ευχάριστα και δημιουργικά το χρόνο τους άτομα κάθε ηλικίας, φυσικά με προσοχή και κυρίως δωρεάν.

5.       Εύκολη Επικοινωνία Χωρίς Δια Ζώσης Συναντήσεις: Συμβάλλει στην επικοινωνία και ανταλλαγή πληροφοριών με ανθρώπους που δεν υπάρχει η δυνατότητα για δια ζώσης συνάντηση. Πράγματι, το Facebook αποτελεί ένα εύκολο και γρήγορο μέσο επικοινωνίας, ιδιαίτερα για τους νέους που είναι περισσότερο εξοικειωμένοι με αυτό. Μέσω του Facebook αξιοποιούν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με ανθρώπους που βρίσκονται μακριά και να διατηρήσουν μια τακτική επικοινωνία χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα όπως εικόνα, ήχος, κείμενο. Μάλιστα, φαίνεται άτομα που έχουν δυσκολία στην πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία, στο Facebook να μοιράζονται ευκολότερα σκέψεις, συναισθήματα, προβληματισμούς.

6.       Εκπαιδευτικές Προσεγγίσεις και  Μέθοδοι στην Τάξη: Ο εκπαιδευτικός μέσω (και) του Facebook θα μπορεί:

a.       Να «Ανεβάσει» μαγνητοφωνημένη τη διάλεξη που μόλις έδωσε, τις σημειώσεις του μαθήματος και να εμπλουτίσει το εκπαιδευτικό υλικό τους με φωτογραφίες, βίντεο και συνδέσμους. Με τον τρόπο αυτό ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με το υλικό διδασκαλίας, χωρίς χωροχρονικούς περιορισμούς και να καλύψει τα πιθανά κενά του.

b.      Να παροτρύνει τους μαθητές  να διατυπώσουν απορίες δημόσια στον «τοίχο» του group, σχετικά με κάποιες εργασίες που τους αναθέτει ή με κάποια σημεία της θεωρίας.

c.       Να καθιερώσει μέρες και ώρες της εβδομάδας στις οποίες πραγματοποιείτε αποστολή σχολίων για τις εργασίες που τους αναθέσατε, πιθανώς «ανέβασμα» συμπληρωματικού υλικού, άτυπης αξιολόγησης της προόδου τους ή ακόμη και ανακοινώσεων σχετικά με το μάθημα.

d.      Να δημιουργήσει εκδηλώσεις και να προσκαλέσει τους μαθητές, υπενθυμίζοντάς τους κατ’ αυτό τον τρόπο κάποια γεγονότα που πρόκειται να συμβούν.

e.      Να δημιουργήσει το διαδικτυακό τόπο του σχολείου του που να περιέχει άρθρα, ασκήσεις, σημειώσεις, γενικούς προβληματισμούς, εκπαιδευτικούς συνδέσμους, ενημερώσεις για ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις, φωτογραφίες, video κλπ. Έτσι θα δημιουργηθεί ένα ζωντανός ιστότοπος ο οποίος θα έχει το χαρακτηριστικό της συμμετοχικότητας, της εξωστρέφειας και πιθανόν της μεγάλης αποδοχής.

f.        Να δημιουργήσει την ηλεκτρονική εφημερίδα του σχολείου. Οι μαθητές θα μπορούν να αρθρογραφήσουν για εκπαιδευτικά θέματα διαφόρων μαθημάτων, για το σχολείο, την εκπαιδευτική διαδικασία, την επιστήμη, την επικαιρότητα, τη γειτονιά τους, τον τόπο τους, χρησιμοποιώντας εκτός από κείμενο, εικόνες, ήχους και video.

g.       Να διοργανώσει ψηφοφορίες για ζητήματα που απασχολούν τους μαθητές σε σχέση με το σχολικό περιβάλλον.

h.      Να καθιερώσει μέρες και ώρες της εβδομάδας στις οποίες μπορεί να γίνει «διαδικτυακή» επαφή με όσους γονείς επιθυμούν.

Παραθέτουμε μερικές εφαρμογές του Facebook που ο εκπαιδευτικός και οι μαθητές μπορούν να εκμεταλλευτούν και να χρησιμοποιήσουν για ποιοτικότερη μελέτη και επίτευξη στο έπακρο των εκπαιδευτικών τους στόχων:

A.      Ημερολόγιο: Η εφαρμογή αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να υπενθυμίζει στους μαθητές τις επερχόμενες εργασίες, τα τεστ και γενικά οτιδήποτε πρέπει να γίνει μέχρι κάποια συγκεκριμένη ημερομηνία, ούτως ώστε να διατηρείται ευκολότερα το χρονοδιάγραμμα του μαθήματος. Αποτελείται από 30 κουτάκια στα οποία ο καθηγητής μπορεί να συμπληρώσει στην κάθε ημέρα αυτό που θέλει να υπενθυμίσει στους μαθητές.

B.      CoursesΑυτή: η εφαρμογή δίνει τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να διαχειριστεί τα μαθήματα επιτρέποντάς του να δημιουργήσει και να διαμορφώσει μία δικιά του σελίδα από την οποία οι μαθητές θα μπορούν να στέλνουν τις εργασίες τους και να συνεργάζονται.

C.      Mathematical Formulas: Η εφαρμογή αυτή είναι ένας πολύς καλός τρόπος, για τους καθηγητές μαθηματικών, να μοιράζονται τύπους και λύσεις ασκήσεων.

D.      Webinaria: Με την εφαρμογή αυτή ο καθηγητής μπορεί να μοιράζεται με τους μαθητές του τα βίντεο των διαλέξεων, ώστε η ανασκόπηση του μαθήματος να γίνεται πιο εύκολα.

E.       Book Tag: Με αυτή την εφαρμογή μπορεί ο εκπαιδευτικός να δημιουργήσει λίστες με βιβλία προς ανάγνωση για τους μαθητές καθώς επίσης και να δημιουργήσει κουίζ.

F.       Language Exchange: Η εφαρμογή αυτή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στους καθηγητές ξένων γλωσσών. Με αυτή την εφαρμογή η μαθητές μπορούν να κάνουν εξάσκηση στην ξένη γλώσσα μιλώντας με άτομα από το εξωτερικό και με αυτό τον τρόπο να εφαρμόζουν αυτά που διδάσκονται στην τάξη.

G.     Files: Με την εφαρμογή αυτή ο καθηγητής μπορεί να ανεβάζει όλα τα σημαντικά αρχεία που θέλει να μοιραστεί με τους μαθητές του, όπως για παράδειγμα τη διδακτέα ύλη, συμπληρωματικό υλικό για διάβασμα και τις εκφωνήσεις των εργασιών.

H.     Make a Quiz!: Η εφαρμογή αυτή δίνει τη δυνατότητα στους καθηγητές να δημιουργήσουν, με μεγάλη ευκολία, κουίζ με τα οποία μπορούν να εξετάσουν τις γνώσεις των μαθητών τους και να δουν έπειτα τη βαθμολογία τους.

I.        Notely: Η εφαρμογή αυτή είναι πού χρήσιμη μιας και έχει σχεδιαστεί για καθαρά εκπαιδευτικούς σκοπούς. Δίνει στον μαθητή ή τον καθηγητή τη δυνατότητα να έχει το ημερολόγιό του, να κρατάει σημειώσεις, να δημιουργεί λίστες με δραστηριότητες που έχει να κάνει καθώς επίσης και να χρονοπρογραμματίζει τις εργασίες του.

J.        Notecentric: Η εφαρμογή αυτή επικεντρώνεται στις σημειώσεις που μπορεί να κρατήσει ένας μαθητής στο μάθημα. Οι μαθητές μπορούν να προσθέτουν μαθήματα, να κρατάνε σημειώσεις και να τις μοιράζονται με τους συμμαθητές τους.

K.      Rate My Professors: Η εφαρμογή αυτή δίνει την ευκαιρία στους μαθητές να βαθμολογήσουν τους καθηγητές του.

L.       Links: Με την εφαρμογή αυτή είναι εύκολο μαθητές και καθηγητές να μοιράζονται links με ενδιαφέροντα πράγματα που βρήκανε στο διαδίκτυο και σχετίζονται με το μάθημα.

M.    SlideShare: Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιούν την εφαρμογή αυτή για να δημιουργούν και να μοιράζονται παρουσιάσεις διαφανειών στα πλαίσια του μαθήματος και των εργασιών.

N.     To-Do List: Με αυτή την εφαρμογή μπορούν οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές να δημιουργούνε λίστες με τα πράγματα που πρέπει να γίνουν μέσα στην ημέρα. Το πρόγραμμα ιδίως των μαθητών στις μέρες μας είναι ιδιαίτερα φορτωμένο και με αυτή την εφαρμογή θα είναι εύκολο γι αυτούς να μην ξεχνάνε τις υποχρεώσεις τους.

O.     Zoho Online Office: Το Zoho Online Office είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο μιας και βοηθάει εκπαιδευτικούς και μαθητές αφενός να μοιράζονται έγγραφα, λογιστικά φύλλα και παρουσιάσεις και αφετέρου να τα επεξεργάζονται συνεργατικά.

P.      Podclass: Το Podclass είναι ένας γρήγορος και εύκολος τρόπος διδασκαλίας, μάθησης και πρόσβασης σε όλα τα online μαθήματα. Με αυτή την εφαρμογή είναι εύκολο μαθητές και καθηγητές, οι οποίοι χρησιμοποιούν ένα σύστημα διαχείρισης μαθημάτων, να έχουν πρόσβαση και να διαχειρίζονται το περιεχόμενο του μαθήματος μέσω του Facebook.

Q.     LibGuides: Με την εφαρμογή αυτή μπορεί ο χρήστης να έχει πρόσβαση στο περιεχόμενο της βιβλιοθήκης.

Αρνητικά του Facebook

1.       Έκθεση ανηλίκων μαθητών και bullying: Το Facebook τον τελευταίο καιρό χρησιμοποιείται ως μέσο απάτης και διαφόρων άλλων κακών. Αρχικά, κύρια θύματα εξαπάτησης είναι τα μικρά παιδιά, καθώς και αθώες, ανύποπτες κοπέλες.  Επιπλέον, παρέες εφήβων και συμμαθητές του σχολείου και νέων, διασκεδάζουν εξαπατώντας άτομα που έχουν φίλους, μέσω «ψεύτικων» προφίλ που έχουν δημιουργήσει.

2.       Υπέρμετρη Χρήση από τους μαθητές και παραμέλημα μαθημάτων: οι χρήστες – μαθητές αφιερώνουν αρκετές ώρες μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή τους και έτσι δεν αξιοποιούν τον ελεύθερο χρόνο τους, αφού δεν ενασχολούνται με κάτι δημιουργικό. Αυξάνεται με αυτό τον τρόπο όλο και περισσότερο η αποξένωση και η απομόνωση των μαθητών – χρηστών στον ίδιο τους τον εαυτό.

3.       Έκθεση Προσωπικών Φωτογραφιών: Κύριο αρνητικό είναι πως κάθε χρήστης-φίλος στο Facebook έχει δυνατότητα πρόσβασης στις φωτογραφίες των άλλων. Έχουν σημειωθεί πολλές περιπτώσεις που διάφορες φωτογραφίες (αποκαλυπτικές και μη), χρησιμοποιούνται από άλλους μαθητές ως υλικό πορνογραφίας ή απλά κοινωνικής διαφθοράς και εκβιασμού.

4.       Εθισμός: Το Facebook σε μεγάλο ή μικρό βαθμό, είναι εθιστικό. Μεγαλύτερα ποσοστά εθισμού σε αυτό εντοπίζονται κυρίως σε νεαρές ηλικίες, στους μαθητές δημοτικού και γυμνασίου και σε άτομα που διανύουν την εφηβεία.

5.       Επιπτώσεις στην Υγεία: Η καθημερινή υπερβολική χρήση των μέσων και της τεχνολογίας έχει επίδραση στην υγεία όλων  των εφήβων μαθητών αφού τους καθιστά επιρρεπείς στο άγχος, την κατάθλιψη και άλλες ψυχολογικές διαταραχές καθώς και πιο επιρρεπείς σε μελλοντικά προβλήματα υγείας. Πιο συγκεκριμένα, δεν είναι λίγα τα άτομα που χρησιμοποιούν το Facebook πάνω από 1 ώρα την ημέρα με σοβαρά αποτελέσματα στην υγεία τους, όπως για παράδειγμα ημικρανίες, πονοκέφαλοι, ερέθισμα στα μάτια. Ο εθισμός όπως είναι λογικό, δεν έχει μόνο επιπτώσεις στην υγεία των χρηστών αλλά και στην απόδοσή τους στα μαθήματά τους. Το Facebook έχει χαρακτηριστεί ως το πιο διαδεδομένο μέσο κοινωνικής δικτύωσης με το μεγαλύτερο εθισμό. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η απεριόριστη χρήση του, κάνει τα μέλη του αντικοινωνικά και τα αποσπά από την αληθινή πραγματικότητα.

6.       Παραπλάνηση και αποπλάνηση μέσω των διαφημίσεων: Έρευνες έχουν δείξει πως οι διαφημιστικές εταιρίες εκμεταλλευόμενοι την αλόγιστη χρήση του Facebook από τους χρήστες του, προβάλλουν σε υπερβολικό βαθμό τα προϊόντα τους με αποτέλεσμα να έχει αυξηθεί η χρήση τσιγάρων ή άλλων βλαβερών ουσιών όπως τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, ενώ αντίθετα δεν παρατηρείται κάτι τέτοιο σε άτομα που δε χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο μέσο κοινωνικής δικτύωσης.

Παραπάνω παρατίθενται ορισμένα βίντεο στην ελληνική γλώσσα σχετικά με τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα της χρήσης του Facebook